Hoe genezen wonden?
Op het moment dat er een wond ontstaat gaat het lichaam gelijk aan de slag om de wond te genezen. Dit gebeurt in drie stappen.
Als eerste de reactiefase, als tweede de regeneratiefase en als laatste de rijpingsfase. Als er een storing is in het genezingsproces kan het zijn dat een wond minder mooi geneest en een litteken ontstaat. Hieronder worden de onderdelen van het genezingsproces beschreven.
Reactiefase: De reactiefase is onder te verdelen in twee onderdelen. Deze fase duurt ongeveer 1 tot 4 dagen.
Als eerste de bloedingsfase en daarna de ontstekingsfase. Bij het ontstaan van een wond kan het gaan bloeden. Door het stollingsproces wordt het bloeden verminderd.
De vaten gaan samentrekken en daardoor ontstaat er een stolsel van fibrinedraden. Het stolsel beschermt de wond en als het gaat indrogen functioneert het als korst.
Als het bloeden is gestopt komt de wond in de ontstekingsfase. In deze fase worden alle dode huidcellen en micro-organismen opgeruimd. Dit gebeurt ook wel door fagocytose. Tijdens dit proces worden de capillaire in omliggende gebieden verwijd zodat de witte bloedcellen (granulocyten) goed bij het gebied kunnen komen.
Als de witte bloedcellen aankomen bij de wond veranderen ze in macrofagen. Macrofagen ruimen dode huidcellen op en maken de bacteriën onschadelijk. Samen met de macrofagen komen er water en eiwitten in het gebied terecht.
Lymfevaten in het wondgebied zijn beschadigd en zijn niet in staat het vocht af te voeren waardoor er zwelling ontstaat. Toxines prikkelen de pijnzenuwen en daardoor ontstaat er pijn. Deze fase heet daarom de ontstekingsfase omdat alle tekenen van ontsteking ontstaan: warmte, roodheid, zwelling en pijn.
Regeneratiefase: ook wel de proliferatiefase vanaf dag 4 tot dag 21. In de regeneratiefase wordt de dermis gerepareerd en de wond gesloten. Het aanmaken van bloedvaten (angiogenese) wordt gestimuleerd door de macrofagen in het gebied.
Door deze macrofagen komen veel meer fibroblasten naar het gebied. Fibroblasten zorgen voor het aanmaken van granulatieweefsel. Er zijn voedingsstoffen nodig om granulatieweefsel te maken namelijk: vitamine A en C, eiwitten, mineralen, zuurstof, groeifactoren, enzymen en hormonen. Als een van bovenstaande voedingsstoffen niet aanwezig is dan kan de wondgenezing vertragen of zelfs stagneren.
Als het granulatieweefsel de kiemlaag heeft bereid worden de epidermale cellen aan de wondrand gestimuleerd waardoor de wond zich sluit. De huid is dan heel kwetsbaar.
Rijpingfase: De rijpingsfase is de fase welke het langste duurt namelijk ongeveer 6 maanden tot 2 jaar. Het litteken moet uitrijpen. Macrofagen en fibroblasten zorgen voor een afbraak van te veel aan bloedvaatjes. Ook wordt het jong collageen omgezet naar rijp collageen.